تحول در صدور گواهی پایان‌کار و سند مالکیت با قانون جدید الزام به ثبت
قانون جدید الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول، یکی از بنیادی‌ترین تغییرات در نظام ثبتی ایران است.
این قانون با هدف شفاف‌سازی وضعیت مالکیت املاک فاقد سند رسمی، تسهیل در صدور گواهی پایان‌کار ساختمانی و جلوگیری از معاملات غیررسمی تصویب شده است.
اکنون مالکان می‌توانند حتی در صورت وجود بدهی، جریمه یا اصلاحات ساختمانی، برای دریافت سند مالکیت رسمی اقدام کنند.
صدور پایان‌کار برای املاک دارای جریمه
بر اساس تبصره (۶) ماده (۱۰) قانون الزام به ثبت،
شهرداری‌ها مکلفند برای املاکی که به علت عدم پرداخت جریمه فاقد پایان‌کار هستند،
پایان‌کار صادر نمایند و میزان جریمه هر واحد را در آن قید کنند.
شهرداری‌ها نمی‌توانند صرفاً به دلیل عدم پرداخت جریمه از صدور پایان‌کار خودداری کنند؛
بلکه باید پایان‌کار انفرادی برای هر واحد صادر نمایند.
مالک می‌تواند با این گواهی، از طریق
سامانه ثبت اسناد غیررسمی سازمان ثبت
درخواست صدور سند مالکیت دهد.
در این مرحله نیازی به پرداخت جریمه نیست و
فقط هنگام انتقال رسمی ملک،
مالک موظف به پرداخت جریمه به نرخ روز خواهد بود.
نحوه پرداخت جریمه در زمان انتقال
مطابق قانون جدید، پرداخت جریمه به زمان انتقال ملک موکول شده است.
یعنی مالک می‌تواند پایان‌کار بگیرد و سند مالکیت دریافت کند،
اما در زمان تنظیم سند رسمی انتقال،
باید جریمه‌ها را به نرخ روز تسویه نماید.
این اقدام باعث شده صدور سند رسمی متوقف نشود و معاملات شفاف‌تر انجام شوند.
پایان‌کار برای املاک دارای تخلف یا نیازمند اصلاحات
پیش از تصویب این قانون، چنانچه ملکی تخلف ساختمانی جزئی داشت یا نیاز به اصلاحات فنی پیدا می‌کرد،
شهرداری از صدور پایان‌کار خودداری می‌کرد. اما اکنون:
- پایان‌کار باید حتی در صورت وجود تخلف صادر شود.
- اصلاحات لازم در قسمت‌های مشاع و اختصاصی در گواهی قید می‌شود.
- در صورتی که ایراد مربوط به مشاعات باشد،
اداره ثبت می‌تواند سند را با ذکر تخلف و میزان جریمه صادر کند.
🚫 املاک دارای حکم قلع و قمع
بر اساس تبصره ۶ ماده ۱۰ قانون الزام به ثبت،
برای املاکی که دارای حکم قطعی قلع و قمع هستند،
نه گواهی پایان‌کار صادر می‌شود و نه سند مالکیت.
تنها نام متصرف قانونی در سامانه اسناد غیررسمی درج خواهد شد تا از سوء‌استفاده جلوگیری شود.
تنظیم صورت‌جلسه تفکیکی و تقسیم‌نامه بدون پایان‌کار
یکی از نوآوری‌های مهم قانون الزام به ثبت،
امکان تنظیم صورت‌جلسه تفکیکی و تقسیم‌نامه بدون نیاز به گواهی پایان‌کار است.
مطابق ماده ۱۴ قانون، اداره ثبت می‌تواند با استناد به دستور نقشه صادره از مراجع قانونی،
شناسه یکتا برای هر واحد صادر کند و بدون نیاز به پایان‌کار،
صورت‌جلسه تفکیکی تنظیم نماید.
آثار و مزایای قانون الزام به ثبت
- افزایش شفافیت در مالکیت املاک فاقد سند رسمی
- کاهش دعاوی ملکی و معاملات قولنامه‌ای
- تسریع در روند صدور اسناد رسمی
- الزام مالکان به تسویه جریمه‌ها هنگام انتقال ملک
- پیشگیری از ساخت‌وساز غیرمجاز
- اتصال سامانه‌ای بین شهرداری، سازمان ثبت و مراجع قضایی
مستندات قانونی
- ماده ۱۰ قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول
- تبصره ۶ ماده ۱۰ – درباره املاک دارای جریمه و حکم قلع و قمع
- ماده ۱۴ قانون الزام به ثبت – امکان تنظیم تقسیم‌نامه بدون پایان‌کار
- سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
قانون جدید الزام به ثبت رسمی معاملات املاک، نقطه عطفی در نظام حقوقی ایران است.
این قانون فرآیند صدور پایان‌کار و سند مالکیت را از یک مسیر پرهزینه و پیچیده،
به یک نظام شفاف، سریع و قابل پیگیری تبدیل کرده است.
در نتیجه، حتی املاکی که پیش‌تر به دلیل مشکلات جزئی یا بدهی شهرداری امکان دریافت سند نداشتند،
اکنون می‌توانند سند مالکیت رسمی دریافت کنند و معاملات خود را از حالت غیررسمی خارج سازند.
📞 برای دریافت مشاوره حقوقی تخصصی
در صورت تمایل به دریافت راهنمایی درباره اجرای قانون الزام به ثبت،
می‌توانید از طریق لینک‌های زیر با
دکتر فرشته گروئی، وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی در ارتباط باشید:
- 📱 کانال تلگرام: t.me/dr_fereshteh_goroui
- 💬 صفحه ایتا: eitaa.com/dr_fereshteh_gorouei