رجوع از هبه و شرایط پس گرفتن هدایا
هبه یا بخشش، عقدی قانونی است که در آن شخصی (واهب) مال خود را به‌صورت رایگان به دیگری (موهوب‌له) منتقل می‌کند. طبق ماده ۷۹۵ قانون مدنی، هبه با ایجاب، قبول و تحویل مال (قبض) کامل می‌شود. اما آیا می‌توان هدیه داده‌شده را پس گرفت؟
بر اساس ماده ۸۰۳ قانون مدنی، واهب می‌تواند از هبه رجوع کند و مال را بازپس گیرد، مشروط بر اینکه موانع قانونی وجود نداشته باشد. رجوع از هبه در موارد زیر ممکن نیست:
• هبه به خویشاوندان نسبی (مانند والدین یا فرزندان).
• هبه معوض (در ازای دریافت مال یا انجام تعهد).
• انتقال مال موهوب به شخص دیگر (مثلاً فروش یا هبه مجدد).
• تلف یا تغییر ماهیت مال (مانند تبدیل زمین به ساختمان).
شرایط رجوع از هبه
برای رجوع، این شروط ضروری است:
1. عین مال موجود باشد.
2. مال به دیگری منتقل نشده باشد.
3. مال تغییر ماهیت نداده باشد.
آثار رجوع
با رجوع، مالکیت به واهب بازمی‌گردد. اگر مال در اثر تقصیر موهوب‌له تلف شده باشد، واهب می‌تواند خسارت مطالبه کند. در صورت تنظیم سند رسمی، رجوع نیازمند طرح دعوی در دادگاه است.
توصیه‌های حقوقی
۱- مشورت با وکیل: پیش از هبه یا رجوع، با مشاور حقوقی مشورت کنید تا از موانع قانونی آگاه شوید.
۲- حفظ مدارک: شواهد تحویل مال (مانند رسید یا شهادت شهود) را نگهداری کنید.
۳- اقدام سریع: برای رجوع، پیش از انتقال یا تغییر مال اقدام کنید.
۴- پیگیری قضایی: اگر موهوب‌له از استرداد مال خودداری کند، از طریق دادگاه دعوی رجوع از هبه مطرح کنید.
هشدار: رجوع از هبه حقی محدود است و بدون رعایت شرایط قانونی ممکن نیست. برای جلوگیری از مشکلات حقوقی، حتماً از مشاوره حقوقی تخصصی استفاده کنید.