وقتی زن بدون دلیل خانه را ترک می‌کند
دعوای الزام به تمکین، یکی از دعاوی شایع در دادگاه‌های خانواده است که معمولاً توسط شوهر علیه همسرش مطرح می‌شود. این دعوا زمانی مطرح می‌شود که زن بدون دلیل موجه و بدون رضایت شوهر، زندگی مشترک را ترک کرده یا از انجام وظایف همسری خودداری می‌کند. طبق قانون، پس از عقد نکاح، زن و شوهر موظف به حسن معاشرت، همکاری و سکونت در منزل مشترک هستند و ترک زندگی مشترک بدون عذر قانونی می‌تواند موجب طرح دعوای الزام به تمکین شود.
تمکین به دو بخش تقسیم می‌شود: تمکین عام، یعنی سکونت زن در منزل شوهر و اطاعت از او در امور معمول خانوادگی؛ و تمکین خاص، که به معنای برقراری رابطه زناشویی است. اگر زن بدون عذر شرعی و قانونی از این وظایف خودداری کند، مرد می‌تواند ابتدا از طریق ارسال اظهارنامه رسمی، از او بخواهد به منزل بازگردد. در صورت بی‌پاسخ ماندن اظهارنامه یا امتناع زن، شوهر حق دارد با مراجعه به دادگاه خانواده، دادخواست الزام به تمکین ثبت کند.
عواقب قانونی دعوای الزام به تمکین
در صورتی که دادگاه پس از رسیدگی، حکم الزام به تمکین صادر کند، برخی آثار قانونی به نفع شوهر ایجاد می‌شود؛ از جمله اینکه زن در دوران عدم تمکین، مستحق دریافت نفقه نخواهد بود و در مواردی، این وضعیت می‌تواند مستند مرد برای درخواست ازدواج مجدد باشد.
برای موفقیت در این دعوا، شوهر باید اثبات کند که زن بدون دلیل قانونی از تمکین خودداری کرده و منزل مشترک را ترک نموده است. همچنین اگر زن ادعا کند که دلیل موجهی برای عدم تمکین دارد—مثل سوءرفتار شوهر، عدم امنیت منزل یا عسر و حرج—باید بتواند این موضوع را در دادگاه ثابت کند.