مهریه، حقی قانونی برای زوجه در نظام حقوقی ایران است که در سند ازدواج قید می‌گردد و تحت هر شرایطی حتی فوت زوج یا زوجه، خیانت یا بدون درخواست طلاق و حین زندگی مشترک،نیز قابل مطالبه است. از این‌رو توصیه می‌شود زوجین در زمان انعقاد عقد نکاح، توانایی مالی زوج را در نظر گرفته و مهریه را متناسب با آن تعیین کنند.
برای وصول مهریه، زوجه می‌تواند از طریق اجرای ثبت یا دادگاه خانواده اقدام نماید. در ادامه، مهم‌ترین توصیه‌های حقوقی ارائه می‌شود:
۱. انتخاب روش مناسب برای مطالبه مهریه:
زوجه باید با توجه به شرایط پرونده، یکی از دو روش زیر را انتخاب کند:
الف- اجرای ثبت: این روش به دلیل سرعت بالاتر و هزینه کمتر، برای مواردی که زوج اموال قابل توقیفی دارد، مناسب است. زوجه می‌تواند با ارائه سند ازدواج و مدارک شناسایی به دفترخانه محل عقد، فرآیند را آغاز کند. هزینه حق‌الاجرا بر عهده زوج بوده و زوجه از پرداخت هزینه دادرسی معاف است. همچنین قیمت سکه در روز ثبت درخواست ملاک محاسبه قرار می‌گیرد.
ب-دادگاه خانواده: این روش برای پرونده‌های پیچیده یا نیاز به احکام خاص نظیر جلب و رسیدگی دقیق‌تر مناسب است. زوجه مکلف به پرداخت هزینه دادرسی (معادل ۳.۵ درصد مبلغ مهریه) است و قیمت سکه در روز اجرای حکم ملاک محاسبه خواهد بود که ممکن است تحت تأثیر نوسانات بازار قرار گیرد.
توصیه: در صورتی که زوج دارای اموال قابل توقیف است، اجرای ثبت اولویت دارد. در غیر این صورت از طریق دفاتر خدمات قضایی اقدام به ثبت دادخواست مطالبه مهریه و سپس به دادگاه خانواده مراجعه کنید. همچنین می توانید مطالب بهترین وکیل ترک انفاق تهران را مطالعه نمایید.
۲. آگاهی از بذل یا ابراء مهریه
در صورت تصمیم زوجه به چشم‌پوشی از مهریه، دو گزینه پیش رو دارد:
بذل (بخشش) مهریه: این روش با شرایط خاص ممکن است قابل رجوع باشد.
ابراء مهریه: اقدامی قطعی و غیرقابل بازگشت است. پس از امضای سند ابراء، زوجه به هیچ عنوان نمی‌تواند مهریه را مجدداً مطالبه کند.
توصیه: پیش از اقدام به بذل یا ابراء مهریه، با وکیل متخصص مشورت کنید تا از تبعات حقوقی آن آگاه شوید.
۳. توجه به مستثنیات دین
برخی اموال زوج، مانند مسکن متعارف، لوازم ضروری زندگی یا ابزار کار، از توقیف برای پرداخت مهریه مستثنی هستند.
۴. جلوگیری از نقل‌وانتقال اموال توسط زوج
زوج ممکن است برای فرار از پرداخت مهریه، اموال خود را به دیگران منتقل کند. در روش اجرای ثبت، پس از ابلاغ به زوج و اتمام مهلت پرداخت، اموال توقیف می‌شود. اما در روش دادگاه خانواده، زوجه می‌تواند در ابتدای فرآیند، درخواست تأمین خواسته را مطرح کند تا اموال زوج پیش از ابلاغ توقیف گردد و از نقل‌وانتقال آن جلوگیری شود.
۵. اقدام برای ممنوع‌الخروجی زوج
در صورتی که زوج فاقد اموال قابل توقیف باشد، زوجه می‌تواند از طریق اجرای ثبت یا دادگاه خانواده، درخواست ممنوع‌الخروجی زوج را مطرح کند. این اقدام مانع خروج زوج از کشور تا زمان ایفای تعهدات مالی خواهد شد.
۶. بررسی ادعای اعسار زوج
در صورتی که زوج ادعای ناتوانی مالی (اعسار) مطرح کند و این ادعا در دادگاه به اثبات برسد، دادگاه حکم به پرداخت مهریه به‌صورت اقساطی صادر می‌کند. میزان و مدت اقساط بر اساس شرایط مالی زوج تعیین می‌شود. در صورت خودداری زوج از پرداخت اقساط، زوجه می‌تواند درخواست جلب وی را مطرح کند. همچنین، در صورت تغییر شرایط مالی طرفین، امکان درخواست تعدیل اقساط وجود دارد.
۷. برای حصول نتیجه مطلوب و پیشگیری از خطاهای حقوقی، از مشاوره و خدمات بهترین وکیل تهران متخصص در امور خانواده استفاده کنید.